Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Prenatale stress, vaak over het hoofd gezien in de vluchtelingenzorg, heeft diepgaande langetermijngevolgen voor ongeboren kinderen. Dit vergroot hun risico op mentale gezondheidsproblemen en draagt bij aan intergenerationele gezondheidsongelijkheid. Ondanks de cruciale rol van informele ondersteunende handelingen – ook wel onzichtbare zorg genoemd – worden deze praktijken zelden erkend in Monitoring en Evaluatie (M&E) kaders. Hierdoor blijven hun impact onzichtbaar en krijgen ze onvoldoende financiering. Dit onderzoek heeft als doel deze onderbelichte praktijken te documenteren en te valideren, met inzichten die de gezondheid van moeders en kinderen aanzienlijk kunnen verbeteren en structurele lacunes in humanitaire hulp kunnen aanpakken.

Het onderzoek wordt geleid door een interdisciplinair team met uitgebreide expertise op het gebied van humanitaire hulp en gezondheid: Dr. Roanne van Voorst (FMG), Prof. Tessa Rosenboom (Amsterdam UMC) en Dr. Marjette Koot (Amsterdam UMC). 

Dit onderzoek richt zich op informele, vaak onopgemerkte vormen van ondersteuning. Wat zijn enkele van de grootste gevolgen van het negeren van deze zorgpraktijken in het vluchtelingenbeleid? 

“We krijgen een vertekend beeld van het belangrijke werk dat hulpverleners doen en van wat echt telt in de vluchtelingenzorg. Formele rapportages richten zich vaak op het aantal uitgedeelde hulpgoederen of op medicatie. Dat is natuurlijk een cruciaal onderdeel van het werk van hulpverleners. Maar ze doen zoveel meer. Een voorbeeld: ze geven zwangere vrouwen in vluchtelingenkampen een telefoonnummer, zodat ze altijd iemand kunnen bellen als ze zich zorgen maken. Dat is enorm waardevol, maar organisaties krijgen hier geen financiering voor van sponsors, en het wordt daarom vaak niet opgenomen in Monitoring en Evaluatie. Hierdoor krijgen wij – de sponsors, de politici en het brede publiek – een onvolledig beeld van hoe vluchtelingen daadwerkelijk worden verzorgd.” 

Het onderzoek combineert meerdere disciplines. Hoe helpt de combinatie van antropologie, volksgezondheid en beleidsonderzoek om een completer beeld te krijgen van de gezondheid van vluchtelingen? 

“We combineren enquêtes, diepgaande interviews en observaties in vluchtelingencentra in heel Europa. Hierdoor horen we niet alleen van medewerkers wat ze in de praktijk doen op het gebied van zorg, maar zien we het ook met eigen ogen. Vaak benoemen medewerkers sommige handelingen helemaal niet tijdens interviews, simpelweg omdat ze er niet aan denken of omdat ze ze onbeduidend vinden: lachen met een vluchteling, iemand een schouderklopje geven of een rugzak meenemen die ze thuis nog hadden liggen. Ze zijn zich niet eens bewust van deze handelingen, terwijl ze ongelooflijk ondersteunend en helpend kunnen zijn voor zwangere vrouwen. We verwerken onze bevindingen niet alleen in academische artikelen, maar ook in beleidsadviezen. We willen dat sponsors en beleidsmakers zich meer bewust worden van de waarde van deze onzichtbare vormen van hulp voor de gezondheid van toekomstige generaties.”

Het project werkt samen met "Because We Carry" en andere organisaties. Hoe combineert u academisch onderzoek met de praktische realiteit van humanitaire hulpverleners? 

“Ons team van veldwerkers heeft uitgebreide ervaring in vluchtelingenkampen, waaronder een postdoc die huisarts is en heeft gewerkt in Griekse vluchtelingencentra. Deze ervaring, in combinatie met onze antropologische benadering, zal de contextuele factoren blootleggen die bijdragen aan de stress van zwangere vrouwen en de dagelijkse interacties tussen medewerkers, vrijwilligers en vluchtelingenmoeders. Inzichten uit onderzoek naar moeder- en kindzorg zullen bijdragen aan de ontwikkeling van een evidence-based kader om de impact van stress op moeders en hun kinderen te evalueren, waarbij we voortbouwen op bestaande literatuur over zwangerschapsuitkomsten in vluchtelingenpopulaties.” 

 

“Samenwerking met vluchtelingenorganisaties vergroot onze toegang tot een breed netwerk van deelnemers en helpt bij het verbeteren van financierings- en evaluatiekaders, zodat ondersteunende acties erkend worden in het beleid. Door de communicatie tussen disciplines en belanghebbenden te bevorderen, wil dit project de zorg voor zwangere vrouwen in vluchtelingenomgevingen verbeteren en bijdragen aan betere intergenerationele gezondheidsuitkomsten. Zo kunnen wij als wetenschappers op een betekenisvolle en praktische manier impact maken.”